อ่านหนังสือด้วยกัน : เคล็ดลับสำหรับพ่อแม่ของเด็กออทิสติก

ไม่ว่าลูกจะเป็นออทิสติกในกลุ่มที่แสดงอาการน้อยหรือมีระดับอาการรุนแรง แต่การทำให้การอ่านเป็นกิจกรรมที่สนุกสนานก็สามารถช่วยให้ทักษะการเรียนรู้และทักษะทางสังคมของลูกเราพัฒนาขึ้นได้ คุณจะพบว่าการอ่านหนังสือด้วยกันเป็นหนทางที่ดีที่จะใช้ติดต่อเชื่อมโยงกับลูกชายหรือลูกสาวของคุณ นอกจากนี้การอ่านก็ยังช่วยพัฒนาทักษะภาษาและทักษะการฟังให้กับลูกด้วย

ช่วยให้ลูกรักหนังสือ

คุณจะพบว่าการอ่านหนังสือร่วมกันเป็นวิถีทางที่ดีที่จะใช้สื่อสารกับลูกชายหรือลูกสาวของคุณ และการอ่านหนังสือด้วยกันก็ยังช่วยพัฒนาทักษะทางภาษาและทักษะการฟังให้กับเด็กด้วย ตามที่เราทราบกันอยู่แล้วว่า ภาวะออทิสติกมีผลกระทบต่อวิธีการที่เด็กแสดงออกต่อสถานการณ์และคน และวิธีการที่เขามองโลกรอบตัวของเขา

เด็กออทิสติกมักจะมีปัญหาด้านการสบสายตาและการแสดงความคิดของเขาออกมาเป็นถ้อยคำหรือท่าทาง เด็กบางคนมีช่วงสมาธิสั้นมากเมื่อเราอ่านหนังสือให้ฟังหรือเมื่อเขาอ่านเอง ลองอ่านแค่ช่วงระยะเวลาสั้นๆ โดยชี้และบอกชื่อของวัตถุหรือสิ่งของขณะที่คุณอ่าน เด็กออทิสติกบางคนอาจจะอ่านเองได้เร็วและแสดงความสนใจอย่างมากต่อหัวข้อในเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยเฉพาะ และต้องการจะอ่านทุกสิ่งที่เขาสามารถจะหาได้เกี่ยวกับหัวข้อนั้น ไม่ว่าลูกของคุณจะเป็นออทิสติกที่มีอาการน้อยหรือระดับอาการรุนแรง แต่การทำให้การอ่านเป็นกิจกรรมที่สนุกสนานก็สามารถช่วยให้ทักษะการเรียนรู้และทักษะทางสังคมของลูกพัฒนาขึ้นได้

ถ้าลูกชอบทำอะไรเป็นกิจวัตรประจำในแต่ละวัน (มีพฤติกรรมหรือสนใจกิจกรรมซ้ำๆ แบบจำกัด / ไม่ยืดหยุ่นในการทำสิ่งที่เคยทำเป็นประจำ) ลองอ่านหนังสือเรื่องที่เขาชอบเพื่อช่วยให้เขาเปลี่ยนจากกิจกรรมหนึ่งไปสู่อีกกิจกรรมหนึ่ง เช่น การอ่านสามารถเป็นการเตรียมความพร้อมสำหรับเวลานอนในตอนกลางวันและก่อนเข้านอนกลางคืน ลองปรึกษากับนักบำบัดพฤติกรรมของเด็กเพื่อเรียนรู้วิธีการที่การอ่านสามารถจะช่วยด้านทักษะทางสังคม การทำกิจกรรมใหม่ๆ หรือการเปลี่ยนผ่านพฤติกรรม

เคล็ดลับการอ่านกับเด็กเล็กและวัยเตาะแตะ

แต่ละครั้งที่คุณอ่านให้ลูกฟังคุณกำลังช่วยให้สมองของเขาพัฒนา การอ่านออกเสียงให้ลูกฟังช่วยให้เขาได้ยินเสียงและฟังคำที่เปล่งออกมา บางทีลูกก็อาจจะชอบถามคำถามและเรียนรู้เกี่ยวกับโลกรอบตัวของเขาด้วย การกระทำเช่นนี้ (การอ่านออกให้ลูกฟัง) เท่ากับคุณได้เพาะหว่านเมล็ดพันธุ์ไปสู่การอ่านที่จะอยู่กับลูกของคุณไปตลอดทั้งชีวิต

ลองอ่านเพียงไม่กี่นาทีในระยะแรก จากนั้นจึงค่อยเพิ่มเวลาของการอ่านหนังสือด้วยกัน เด็กจะเห็นว่าช่วงเวลาของการอ่านเป็นทั้งเวลาแห่งความสนุกสนานและเวลาแห่งการเรียนรู้

ต่อไปนี้คือสิ่งที่คุณสามารถจะทำได้

- ยืมหนังสือจากห้องสมุดที่มีภาพถ่ายหรือภาพวาดของใบหน้าเด็กหรือใบหน้าคน ภาพเหล่านี้จะช่วยให้เด็กรับรู้ด้านอารมณ์

- อ่านหนังสือเรื่องเดิมซ้ำๆ การอ่านซ้ำจะช่วยให้เด็กเรียนรู้ภาษา

- อ่านออกเสียง พูดคุยเกี่ยวกับภาพแล้วจึงอ่านตัวอักษร

- หาหนังสือที่ใช้วลีซ้ำไปซ้ำมา หรือหนังสือที่ใช้คำสัมผัส ปรบมือของคุณเบาๆ และช่วยจับมือลูกปรบมือตามจังหวะไปด้วย

- หาหนังสือที่มีปุ่มให้เด็กสามารถกดเพื่อฟังเสียง

เคล็ดลับการอ่านกับเด็กอนุบาลและเด็กวัยเรียน

พึงจำไว้ว่า เมื่ออ่านหนังสือให้เด็กฟังควรจะใช้เวลาในการอ่านนั้นโอบกอดและเป็นเวลาที่เล่นกับลูกไปด้วย เด็กจะเชื่อมโยงหนังสือกับเวลาแห่งความสนุกไปพร้อมๆ กัน

ต่อไปนี้คือสิ่งที่คุณสามารถจะทำได้

- นั่งติดกับลูกบนพื้น

- อ่านออกเสียง พูดคุยเกี่ยวกับภาพแล้วจึงอ่านตัวอักษร

- หาหนังสือในเรื่องที่เด็กชอบ เช่นหนังสือเกี่ยวกับสัตว์หรือกีฬา

- หาหนังสือที่มีปุ่มให้เด็กกดแล้วมีเสียงออกมา หรือยืมหนังสือเสียงจากห้องสมุด ที่เด็กสามารถจะกดเปิดหรือปิดเองได้

การเล่นกับคำและจังหวะจะช่วยให้เด็กมีความพร้อมที่จะอ่านได้ง่ายขึ้น อ่านให้ฟังทุกวันและค่อยๆ เพิ่มเวลาในการอ่านมากขึ้น

เขียนโดย : พิรุณ อนวัชศิริวงศ์

ศูนย์วิจัยและพัฒนานวัตกรรมการอ่าน

เรียบเรียงจาก

Reading Together: Tips for Parents of Children with Autism Spectrum Disorder จากหนังสือ Developmental Disabilities Literacy Promotion Guide for Pediatric Healthcare Providers (2010, p.3-4) โดย Reach Out and Read National Trainer and Provider, Tufts University School of Medicine http://www.readingrockets.org/article/reading-together-tips-parents-children-autism-spectrum-disorder